CUMHURİYET DÖNEMİ'NDE HALK ŞİİRİ
Dönemin Genel Özellikleri
-Bu dönemde halk şairleri usta-çırak olayı içinde yetişmişlerdir.
-Genel anlamda saz eşliğinde şiir söyleme geleneğinin takipçisidirler.
-Saz çalmayıp sadece şiir kaleme alan şairler de bu dönemde bulunur.
-Bu dönemin sanatçıları geleneksel konuların yanı sıra güncel konuları da eserlerinde işlemişlerdir.
-Divan şiirinin etkisi ve Farsça-Arapça sözcük kullanımı bu dönemde çok az kullanılmıştır.
Dönemin Temsilcileri
Şeref Taşlıova
-Sanatçı, Karslı ve güçlü bir âşıktır.
-Bu dönemin geleneğine hâkimdir.
-Âşık karşılaşmaları güçlüdür.
-İki yüzden ziyade âşık makamı bilir.
-Eserlerinde aşk, tabiat, hasret ve sosyal konuları işlemiştir.
-UNESCO tarafından "Yaşayan İnsan Hazinesi" seçildi kendileri.
-Sanatçının saza hâkimiyeti ve güçlü bir doğaçlama yeteneğinin olması önemli bir özelliğidir.
-Türksav’ın Türk dünyası ödülüne layık görülmüşlerdir.
-Birçok halk hikâyesi ve binin üzerinde şiirler kaleme almıştır sanatçı.
-Şairliğinin yanı sıra hikâye anlatma özelliği de mevcuttur.
-Televizyonlarda çeşitli mecralarda farklı âşıklık geleneğiyle ilgili röportajları vardır.
-Bütün şiirlerini "Gönül Bahçesi" adlı kitapta bir araya getirmiştir.
Eserleri
-
Ben Bir Şeyda Bülbül
-
Güzel Görünür
-
Gel
-
Gönül Bahçesi
Neşet Ertaş
-Kendilerine Bozkırın Tezenesi denilmektedir.
-Âşık Veysel etkisindedir kendileri.
-Önemli bir saz, söz ve güfte yazarıdır.
-Eserlerinde sevgiliye duyulan aşk ve özlem temaları bulunur.
-Abdallık (Tasavvuf) geleneğinin son temsilcisidir kendileri.
-Muharrem Ertaş'ın geleneğini devam ettirmiş bir sanatçıdır.
-Bozlak formunun en önemli ustasıdır.
-Kaleme almış olduğu bazı şiirlerinde "Garip" mahlasını kullandı.
-Kendilerine verilen Devlet Sanatçısı unvanını kabul etmedi.
Eserleri
-
Kesik Çayır
-
Kendim Ettim Kendim Buldum
-
Yalan Dünya
-
Tatlı Dile Güler Yüze
-
Zahidem
-
Neredesin Sen
-
Gönül Dağı
Abdurrahim Karakoç
-Eserlerinde politik taşlamalar mevcuttur.
-Serbest vezinli şiiri az sayıda kaleme almıştır.
-Kaleme aldığı şiirlerini halk şiiri geleneği doğrultusunda yazdı.
-Eserlerinde önce millî söylem daha sonra İslâmî bir anlayış vardır.
-Mahalli söz dağarcığı ve ağız özelliklerini eserlerinde kullandı.
-Eserlerinin teması şunlardır: Âşık, vatan ve toplumsal bozukluklar.
Eserleri
-
Vur Emri
-
Eli Kulakta
-
Unutursun
-
Kan Yazısı
-
Hasan'a Mektuplar
-
Gök Çekimi
-
Haber Bülteni
-
Dosta Doğru
Murat Çobanoğlu
-Kendileri tam bir atışma ustasıdır.
-Üç bine yakın şiir kaleme almış.
-Türkülü hikâye anlatıcılığı.
-Sosyal eleştiri, toplumsal hiciv, nasihat, doğa,
sosyal konular ve vatan sevgisi eserlerinin mayasını oluşturur.
-Sazı sözü ve sesiyle geniş kitlelere ulaşmıştır.
-Kars'ta âşık kahvesi işletmeciliği.
-Kiziroğlu türküsünü Türkiye'ye tanıtmıştır kendileri.
-Kendi memleketinde adına bayramlar düzenlenir.
Eserleri
-
Öğretmen
-
Cumhuriyet Destanı
-
Yaradan
-
Dertli Bülbül
Feymani
-Kaleme aldığı eserlerinde Çoban Osman mahlasını kullandı.
-Karacaoğlan’ın etkisindedir sanatçı.
-Atışma alanında büyük başarıları var.
-Bütün şiirlerini Ahu Gözlüm adlı kitapta bir araya getirdi.
- "Çukurova yöresini anlatan şair" diye bilinir.
-Şiirlerde tasavvufi deyişleri de mevcuttur.
-Usta sanatçı hemen hemen her konuda şiir kaleme almıştır.
-Koşma, semai ve varsağı gibi alanlarda oldukça başarılıdır kendileri.
Eserleri
-
Mevlana
-
Ahu Gözlüm
-
Bugün Bayramdır
-
Anadolu
-
Elveda
-
Barışmam
Âşık Mahzuni Şerif
-Siyasi içerikli şiirler kaleme alan sanatçı, şiirlerini saz eşliğinde söylemiş.
-Hümanist (İnsancıl) tarafı ağır basar eserlerinde.
-Dört yüze yakın plak, elliden fazla kaset ve dokuz kitap kaleme almıştır üretken sanatçı.
-Eserlerinde konuşma dilini şiirleştirme gibi kendine özgün bir tarzı benimsemiş.
-Halkın sıkıntılarını toplumcu bakış açısıyla anlatmış.
-Eserlerinde sevgi, hoşgörü ve doğruluğu işlemiştir.
Eserleri
-
İşte Gidiyorum
-
Dom Dom Kurşunu
-
Bizden Geriler
-
Bu Mezarda Bir Garip Var
-
Yuh Yuh
Âşık Veysel Şatıroğlu
-Tüm şiirlerinde hece ölçüsünü kullanan sanatçı, yalın bir Türkçe ile eserler kaleme almıştır.
-Şiirlerini saz eşliğinde söylemiştir.
-Dili ustalıkla kullanmıştır.
-Kaleme aldığı şiirlerinde içtenlik ve yakınlık mevcuttur.
-Şiirleri teknik bakımdan gösterişsiz ve kusursuz.
-Ahmet Kutsi Tecer, Âşık Veysel'i edebiyatımıza kazandırmış.
-Şiirlerini Ümit Yaşar Oğuzcan kitaplaştırmıştır.
-Kendileri Âşık edebiyatının son temsilcisi.
-Köy enstitüsünde saz hocalığı yapmıştır.
-Koşma ve semai gibi nazım biçimlerini eserlerinde kullandı.
-Yunus Emre, Karacaoğlan, Dadaloğlu etkisindedir kendileri.
-Toprak sevgisi, Atatürk, Cumhuriyet, yaşama sevinci, din ve tasavvuf eserlerinde işlemiş olduğu konular arasında mevcuttur.
Eserleri
-
Uzun İnce Bir Yoldayım
-
Deyişler
-
Güzelliğin On Para Etmez
-
Dostlar Beni Hatırlasın
-
Sazımdan Sesler
-
Kara Toprak
Diğer Temsilciler
-
Âşık Dâimî
-
Davut Sulârî
-
Sefil Selimî
-
Yaşar Reyhânî
-
Ali İzzet Özkan