Haldun Taner (1915-1986) 

 

-Hikâye ve tiyatro yazarı olan sanatçı, modern öykünün önemli bir temsilcisidir. 

-Çok iyi bir gözlemcidir kendileri. 

-Kaleme almış olduğu hikâyelerinde olay ve kişi çeşitliliği mevcuttur. 

-Sanatçı, gazetelerde yazarlık ve söyleşiler gibi çalışmalar yapmıştır. 

-Edebiyatımızda epik tiyatronun ilk örneği olan Keşanlı Ali Destanı'nı kaleme almıştır. 

-Yazar, eserlerinde zamanın değişen olaylarını ve sorunlarını işlemiştir. 

-Dört arkadaşıyla birlikte Devekuşu Devlet tiyatrosunu kurmuştur. 

-Sersem Kocanın Kurnaz Karısı adlı eseriyle TDK tiyatro ödülünü kazanmıştır. 

-On İkiye Bir Var adlı eseriyle Sait Faik Hikâye ödülünü kazanmıştır. 

-Şişhaneye Yağmur Yağıyordu adlı eseriyle Uluslararası alanda birincilik ödülünü   kazanmıştır. 

 

Tiyatroda Üç Dönem 

  

1. Dönem: İyi kurgulu oyunlar kaleme almıştır. Bu oyunlar şunlardır: Çıkmazı, Fazilet Eczanesi, Günün Adamı, Lütfen Dokunmayın, Dışardakiler,  Dönerdi gibi eserleridir. 

 

2. Dönem: Epik tiyatro anlayışıyla kaleme aldığı oyunlardır. Geleneksel tiyatro etkisi de yazarda mevcuttur. Bu oyunlar şunlardır: Keşanlı Ali Destanı, Sersem Kocanın Kurnaz Karısı, Zilli Zarife, Ay Işığında Şamata, Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım gibi eserlerdir. 

 

3. Dönem: Kabare türündeki oyunlar kaleme almıştır. Bu oyunlar şunlardır: Yar Bana Bir Eğlence, Hayırdır İnşallah, Bu Şehr-i Sitanbul ki, Dün...Bugün, Vatan Kurtaran Şaban, Mevzumuz, Aşk û Sevda, Dekorumuz Deniz Derya gibi oyunlardır. 

 

Eserleri 

​

1. Keşanlı Ali Destanı-tiyatro 

2. Günün Adamı-tiyatro 

3. Hayırdır İnşallah-tiyatro 

4. Fazilet Eczanesi-tiyatro 

5. Marko Paşa-tiyatro 

6. Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım-tiyatro 

7. Ay Işığında Şamata-tiyatro 

8. Dün...Bugün-tiyatro 

9. Yar Bana Bir Eğlence-tiyatro 

10. Huzur Çıkmazı-tiyatro 

11. Zilli Zarife-tiyatro 

12. Şişhaneye Yağmur Yağıyordu-hikâye 

13. On İkiye Bir Var-hikâye 

14. Kızıl Saçlı Amazon-hikâye 

  

Orhan Asena (1922-2001) 

 

-Toplumcu tiyatro yazarı olan sanatçı, tiyatroda mitolojiden yararlanmıştır. 

-Önceleri şiir yazan sanatçı daha sonraları öykü ve tiyatrolar kaleme almıştır. 

-Psikolojik ve toplumsal alanları kapsayan konular ve yerel tarihi konuları işlemiştir   eserlerinde. 

-Eserlerinde yerel, ulusal, evrensel ve değişik olay ve sorunları kaleme almıştır. 

-Birey-toplum çatışması ve bireyin isyanı gibi konular yine yazarın işlemiş olduğu   konular arasındadır. 

-Tiyatro Tarihin Düştüğü Yerde Başlar diye yazarın tiyatroya verdiği önemi bu sözle   anlayabiliyoruz. 

-Atçalı Kel Mehmet adlı eseriyle TRT başarı ödülünü kazandı. 

 

Eserleri 

​

1. Ölü Kentin Nabzı-tiyatro 

2. Fadik Kız-tiyatro 

3. Simavnalı Şeyh Bedrettin-tiyatro 

4. Atçalı Kel Mehmet-tiyatro 

5. Hürrem Sultan-tiyatro 

6. Tohum ve Toprak-tiyatro 

  

Turan Oflazoğlu (1932-…) 

 

-Edebiyatımızın usta oyun yazarlarından olan sanatçı, Nietzsche, Kafka,   Shakespeare, Rilke gibi yazarlardan çeviriler yapmıştır. 

-Tarihi konular ve özellikle de Osmanlı tarih konulu eserler kaleme almıştır. 

-Alt yapısı kuvvetli, sağlam bir tiyatro kültürü var. 

 

Eserleri 

​

1. Deli İbrahim-tiyatro 

2. Kösem Sultan-tiyatro 

3. Keziban-tiyatro 

4. Genç Osman-tiyatro 

5. Elif Ana-tiyatro 

6. Sokrates Savunuyor-tiyatro 

7. 4.Murat-tiyatro 

  

Recep Bilginer (1922-2005) 

 

-Önceleri şiir daha sonraları tiyatro kaleme alan sanatçı, gazetecilikte önemli   gelişmeler katetmiştir. Gazetecilik yönü önemlidir. 

-Eserlerinde toplumsal aksaklıkları, köy ve sorunları, çoğunlukla da Güney   Anadolu'daki köylerde yaşanılanlar işlediği ve kaleme almış olduğu konulardandır. 

-Sanatçı, TDK tiyatro ödülü ve Kültür ve Turizm Bakanlığı en iyi tiyatro yazarı ödülünü   almıştır. 

 

Eserleri 

​

1. Parkta Bir Sonbahar Günüydü-tiyatro 

2. Ben Devletim-tiyatro 

3. Yunus Emre-tiyatro 

4. Sarı Naciye-tiyatro 

5. İsyancılar-tiyatro 

6. Zafer Yolunda 

 

Refik Erduran (1928-2017) 

 

-Gazeteci ve tiyatro yazarı olan sanatçı, köy romanları da kaleme almıştır. 

-Yazarın Atatürk ve toplum konulu senaryosu Metamorfoz filme uyarlanmıştır. 

-Yazar roman, tiyatro, eleştiri, fıkra ve gülmece yazıları kaleme almıştır. 

-Eserlerinde amaç toplumu düzeltme ve kadınları anlama çabasıdır. 

 

Eserleri 

​

1. Kartal Tekmesi-tiyatro 

2. Cengiz Han'ın Bisikleti-tiyatro 

3. Karayar Köprüsü-tiyatro 

4. Bir Kilo Namus-tiyatro 

5. Uçurtmanın Zinciri-tiyatro 

6. Deli-tiyatro 

  

Güngör Dilmen (1930-2012) 

 

-Şiirsel bir dili olan sanatçı, eserlerini sağlam bir tiyatro tekniğiyle kaleme almıştır. 

-Mitolojinden yararlanmıştır eserlerinde. 

-Türk Edebiyatında absürt (uyumsuz) tiyatro alanında başarılı eserler kaleme   almıştır. 

-Tarihsel, çağdaş, güncel, bireysel ve toplumsal sorunları eserlerinde işlemiştir. 

-Yazar, Midas üçlemesiyle tanınmıştır. "Midasın Altınları, Midasın Kulakları ve   Midasın   Kör Düğümü" adlı üçlemesiyle. 

 

Eserleri 

  

1. Deli Dumrul-tiyatro 

2. Bağdat Hatun-tiyatro 

3. Midasın Kör Düğümü-tiyatro 

4. Midasın Altınları-tiyatro 

5. Midasın Kulakları-tiyatro 

6. Kurban-tiyatro 

7. Aşkımız Aksarayın En Büyük Yangını-tiyatro 

8. Ben Anadol-hikâye  

 

Turgut Özakman (1930-2013) 

 

-Günümüz tiyatrosu ve roman yazarlarından. 

-Kaleme aldığı tiyatrolarında, günlük yaşamın çeşitliliğini, gülünç yönlerini ve   kuşaklar arasındaki çatışmaları işlemiştir. 

-Yazmış olduğu romanlarında yakın tarih ve kurtuluş savaşına yönelmiştir. 

-Kaleme aldığı romanlar belge niteliği taşır. 

 

Eserleri 

  

1. Diriliş-Çanakkale 1915-roman 

2. Şu Çılgın Türkler-roman 

3. Korkma İnsancıl Korkma-roman 

4. Ah Şu Gençler-tiyatro 

5. Töre-tiyatro 

6. Duvarların Ötesi-tiyatro 

7. Güneşte On Kişi-tiyatro 

8. Pembe Evin Kaderi-tiyatro 

9. Ocak-tiyatro 

10. Paramparça-tiyatro 

  

Cevat Fehmi Başkurt (1905-1971) 

 

-Yazar, insanlar arasındaki çatışmaları işlemiştir eserlerinde. 

-Gazetecilik yönü ağır basar sanatçının diğer türlerine göre. 

-Küçük Şehir adlı oyunu ödüllüdür. 

-Eserlerinde, günlük toplum sorunlarını, toplumun duygularını ve hayal kırıklıklarını   işlemiştir. 

-Kişileri ahlâk bakımından eleştiren tiyatro yapıtları kaleme almıştır. 

-Sanatçının şöyle bir özelliği mevcuttur: Dış ülkelerde oyunu sahnelenen ilk Türk   yazarıdır. 

 

Eserleri 

  

1. Buzlar Çözülmeden-tiyatro 

2. Büyük Şehir-tiyatro 

3. Harputta Bir Amerikalı-tiyatro 

4. Paydos-tiyatro 

5. Küçük Şehir-tiyatro 

  

Muhsin Ertuğrul (1982-1979) 

 

-Önemli bir tiyatro yazarı olan sanatçı, tiyatro alanında fikir yazıları kaleme almıştır. 

-Kendileri Batı tiyatrosunu ülkemizde kurumsallaştıran kişidir. 

-Sanatçı, Çağdaş Türk tiyatrosunun kurucusu kabul edilir. 

 

Eserleri 

​

1. Benden Sonra Tufan Olmasın 

2. İnsan ve Tiyatro Üzerine Gördüklerim 

3. Renkli Fener 

4. Yasin Efendi 

 

TİYATRO TERİMLERİ 

 

Adaptasyon, Aksiyon, Aktör, Aktris, Akustik, Antrakt, Bale, Darülbedayi, Dekor, Diksiyon, Diyalog, Doğaçlama, Drama, Göstermeci, Tiyatro, Dramaturg, Dramatize, Etmek, Dublör, Döşeme, Entrika, Epizot, Fars, Fasıl, Feeri, Figüran, Fuaye,  Gag, Gala, Jest, Kabare, Kanto, Konduit, Koro, Kostüm, Kulis, Melodram, Mizansen, Mimik, Monolog, Muhavere, Müzikal, Opera, Operet, Pandomim, Piyes, Perde, Reji, Rejisör, Repertuar, Replik, Revü, Rol, Sahne, Senaryo, Skeç, Suflör, Tablo, Temaşa, Temsil, Tirat, Trajik, Trajikomik, Tuluat. 

 

Üç Birlik Kuralı: Klasik tiyatroda uyulması gereken üç temel kural:

​

1. Zaman Birliği: Olayın en fazla 24 saat içinde geçmesi.

2. Yer Birliği: Olayın aynı yerde geçmesi.

3. Olay Birliği: Eserin tek bir ana olay çevresinde gelişmesi.