Öz Şiir (Saf Şiir) Anlayışını Sürdüren Şiirin Özellikleri

 

-Şiir dili en önemli öge.

-Sanatın sanat içindir anlayışı egemen.

-Bu döneme göre şiir soylu bir sanattır. En değerli yapı dizedir.

-Şiir emek işidir anlayışı var.

-Şiirin bir form (Biçim) sorunu olduğu görüşü mevcut.

-Dilin sade olması gerektiğini savundular.

-Hece ölçüsü ağırlıklı olarak kullanıldı.

-Bu dönemin sanatçıları Ahmet Haşim ve Yahya Kemal Beyatlı’yı model aldılar.

-Aralarındaki tek fark hece ölçüsünü kullanmış olmalarıdır.

-Fransız etkisinin yanı sıra sembolizm akımı etkisi de vardır.

-Bu dönemde musiki ve ahenk değerlidir.

-Ahengi kafiye, redif, aliterasyon gibi özelliklerle sağladılar.

​

Yedi Meşaleciler

 

-Cumhuriyet Dönemi’nde ortaya çıkan ilk edebi topluluktur.

-Edebiyat sahasına çıkma sebeplerini şöyle açıkladılar: 

“Edebiyat tıkanık, Beş Hececiler sığ, yenilik getirmek için sanat aşkıyla çıktık piyasaya.” 

-Canlılık, yenik ve samimiyet kelimeleri.

-Tüm bu söylemlerine rağmen Beş Hececilerin ötesine geçememişler.

​

Temsilciler

​

1. Vasfi Mahir Kocatürk

2. Kenan Hulusi Koray

3. Cevdet Kudret Solok

4. Sabri Esat Siyavuşgil

5. Ziya Osman Saba

6. Yaşar Nabi Nayır

7. Muammer Lütfi Bahşi

 

Ziya Osman Saba  

​

-Anılara düşkünlük, çocukluk özlemi, aile sevgisi, 

Yoksul yaşamlara karşı acıma vb. konuları işlemiştir.

-Gözlemci ve dışavurumcudur.

-Hikâyelerinde genelde bir anı karakteri mevcut.

-Fransız şiirini örnek almış.

-İnsancıl olması dolayısıyla kendilerine “Mevlana ve Yunus Emre”nin modern çağdaki sesi denir.

-Sanatın sanat için olması gerektiği anlayışı egemen.

-Yalın, açık ve duru bir dil kullandı.​

 

Eserleri 

 

1. Geçen Zaman-şiir

2. Sebil ve Güvercinler-şiir

3. Nefes Almak-şiir

4. Değişen İstanbul-öykü

5. Mesut İnsanlar Fotoğrafhanesi-öykü

​

Yaşar Nabi Nayır ​

 

-Türkçe'nin yaygınlaşması için çaba sarf etmiş. 

-Farklı türde eserler kaleme almış. Şiir, roman, öykü, oyun ve deneme.

-Sadece çağdaş edebiyatı konu alan cep dergisi vardır. 

-Asıl işi, mesleği yayıncılıktır.

-Kültür bakanlığı büyük ödülünü 1979 yılında aldı.

-Muzaffer Reşit takma ismiyle antoloji ve tanıtma kitabı derledi.

​​

Eserleri 

 

1. Adem ile Havva - roman

2. Varlık - dergi

3. Kahramanlar - şiir

4. Onar Mısra - şiir

5. Sevi Çıkmazı - deneme

6. Mete - tiyatro

 

Vasfi Mahir Kocatürk ​

 

-Edebiyat araştırmacısı. 

-Epik şiirleriyle ün salmış.

-Manzum tiyatrolar da kaleme almış.

-Hece ölçüsünü kullandı.

-Halk şiirinin biçim özelliklerini kullandı.

-İşlemiş olduğu konular: Millet sevgisi, vatan, ulusal bilinç, kahramanlık

ve fedakarlık.

​​

Eserleri 

 

1. Ergenekon - şiir

2. Dağların Derdi - şiir

3. Tunç Sesleri - şiir

4. Geçmiş Geceler - şiir

5. Bizim Türküler - şiir

6. Hayat Şarkıları - şiir

7. Saz Şiiri Antolojisi

8. Divan Şiiri Antolojisi

9. Tekke Şiiri Antolojisi

​

Sabri Esat Siyavuşgil 

​​

-Psikoloji profesörüdür kendileri.

-Psikoloji, eğitim ve folklor alanında çalışmalar yapmış.

-Empresyonizm bir ressam tavrıyla canlı şiirler kaleme aldı.

-Renkli ve orijinal imge dünyası var.

-Karagöz hakkında incelediği psiko-sosyolojik incelemeleri önemlidir.

​​

Eserleri 

 

1. Odalar ve Sofalar-şiir

 

Kenan Hulusi Koray 

​​

-Türk edebiyatında korku türünde hikâye veren ilk hikâyecidir. 

-Psikolojik konularda da eserler yazmıştır.

-Önceleri ahenkli, şiirsel daha sonraları gerçekçi hikâyeler kaleme almıştır.

-Küçük hikâye tarzı vardır. 

-Yedi Meşaleciler topluluğu içerisindeki tek hikâyecidir kendileri.  

 

Eserleri 

 

1. Bahar Hikâyeleri

2. Bir Otelde Yedi Kişi

3. Osmanoflar - roman

4. Bir Yudum Su

 

Öz Şiir Anlayışını Sürdüren Diğer Şairler

 

Necip Fazıl Kısakürek 

 

-Kaldırımlar Şairi ve Sultanu’ş Şuara yani (şairlerin sultanı) olarak anılır.

-Mistik şair, hece ölçüsüyle eserler kaleme aldı.

-Temiz ve berrak bir Türkçe kullanmasının yanı sıra etkileyici bir anlatımı var.

-Poetika adlı yazısında şiirle ilgili düşüncelerini açıkladı.. 

-Sanatın sanat için olduğu anlayışı egemendir.

-Eserlerini oluştururken Halk Şiiri geleneğinden yola çıkmıştır.

-Şiirleri biçim bakımından kusursuz.

-Dinsel duyuşu yansıtan şiirler yazdı. 

 

Şiirinde İki Dönem 

 

1. Dönem [1925-30]: Daha çok yalnızlık gibi bireysel konular.

2. Dönem [1934 ve sonrası]: Tasavvufi konular.

 

Eserleri  

 

1. Reis Bey - tiyatro

2. Tohum - tiyatro

3. Bir Adam Yaratmak - tiyatro

4. Para - tiyatro

5. Sabır Taşı - tiyatro

6. Ben ve Ötesi - şiir

7. Çile - şiir

8. Kaldırımlar - şiir

9. Örümcek Ağı - şiir

10. Sonsuzluk Kervanı - şiir

11. Bâbıâli - anı

12. Yılanlı Kuyudan - anı

13. Aynadaki Yalan

14. Büyük Doğu - dergi

 

Cahit Sıtkı Tarancı 

 

-Ölüm şairi olarak bilinir. 

-Başlangıçta Fransız şiiri etkili daha sonralarıysa Halk şiiri etkisi görülür.

-Sembolizm akımından etkilen sanatçı hece ölçüsünü ve konuşma dilini kullandı.

-Ölüm ve yaşama sevinci ana temadır.

-Baudelaire ve Verlaine etkisi görülür.

-Sanatta bireyi ön safhada tutmuş: “İnsanoğlu dünyanın en zengin hazinesidir,” diye açıklar.

-35 (Otuz Beş) Yaş adlı şiiriyle CHP'nin düzenlediği şiir yarışmasında birinci oldu.

-Ahenk unsurlarına önem veren bir sanatçıdır. Redif ve kafiye bakımından.

-Dili çok yalın ve ahenkli.

-Deyim ve tekerlemeler de eserlerinde mevcut.

 

Eserleri 

 

1. 35 Yaş - şiir

2. Sonrası - şiir

3. Ömrümde Sükût - şiir

4. Düşten Güzel - şiir

5. Ziyaya Mektuplar - anı

​

Ahmet Hamdi Tanpınar 

 

-Doğu ve Batı kültürlerini sentezledi.

-Mecazlar ve soyut sözcüklerle zengin cümle yapısı mevcuttur.

-Romanlarındaki tema geçmişe özlemdir.

-Roman, hikâye, deneme ve şiir türünde eserler kaleme aldı.

-Ahmet Haşim ve Yahya Kemal'i model aldı.

-Önceleri hece ölçüsü daha sonralarıysa serbest ölçüyle şiirler kaleme aldı.

-Şiirde sustuğum şeyleri roman ve hikâyede anlatırım, diye meşhur bir sözü vardır.

-Sembolizm akımından etkilenen sanatçı sade bir dil kullandı.

-Şiirde ahenk unsurlarını kullandı.

-Şiir ve düzyazı dili birbirine yakındır.

-Şiirlerinde derin müzikalite görülür.

- “Baudelaire, Verlaine, Mallarme ve Valery etkisi görülür.”

-Çok yönlüdürler. Şair, profesör, millet vekili ve romancıdır. Geçmişe özlem, rüya, zaman, musiki,ve ahenk anahtar kelimelerdir.  

 

Eserleri  

 

1. Mahur Beste - roman

2. Saatleri ayarlama enstitüsü - roman

3. Sahnenin Dışındakiler - roman

4. Huzur - roman

5. Yaz Yağmuru - öykü

6. Abdullah Efendi'nin Rüyaları - öykü

7. Bursa'da Zaman - şiir

8. Edebiyat Üzerine Makaleler

9. 19. Asır Türk Edebiyatı

 

Ahmet Muhip Dıranas 

 

-Özgün imgeler ve rahat bir söyleyiş.

-Sembolizm akımından etkilenmiş ve destansı bir anlatımı vardır.

-Umutsuz ve hüzünlü duygular işlemiş olduğu konular arasındadır.

-Halk şiiri geleneğinden ustaca yararlandı.

-Hece ölçüsünü yumuşatarak serbest şiir için ortam hazırladı.

-Halk şiiri geleneğiyle Fransız şiir geleneğini birleştirmiş.

-Ses, söyleyiş, ölçü ve uyağa önem verir. Ahenk.

-Aşk, doğa ve yurt güzellikleri işlemiş olduğu konular arasındadır.

-Tiyatrolar da kaleme almış.

-Tevfik Fikret'in kaleme aldığı Rubab-ı Şikeste’yi sadeleştirdi. 

-Ses ve şekil mükemmelliği taşıyan şiirler kaleme aldı.

 

Eserleri 

 

1. Olvido - şiir

2. Ağrı - şiir

3. Şiirler - şiir

4. Kar - şiir

5. Fahriye Abla - şiir

6. Serenat - şiir

7. O Böyle - tiyatro

8. İstemezdi - tiyatro

9. Gölgeler - tiyatro

 

Asaf Halet Çelebi 

 

-Sezgi şairi olarak bilinir.

-Mevlevilik çalışmaları mevcuttur.

-İçi musiki dolu şiirler kaleme almış.

-Dinlerden, masallardan, şirin rüyalardan, hayallerinden gelen semboller şiirlerinde görülür.

-Yazdığı şiirleri anlamak için sözcüklerinin çağrışımsal anlamını bilmek gerekir.

 

Şiirde Üç Dönem 

​

1. Dönem: Divan edebiyatı tarzında gazaller.

2. Dönem: Garipçiler etkisi.

3. Dönem: İslam tasavvufu ve Hint mistisizmi.

 

Eserleri 

 

1. On Mani Padme Hum - şiir

2. He - şiir

3. Lamelif - şiir

 

Serbest Nazım ve Toplumcu Şiir Özellikleri

​

-Söylev üslubu var.

-Toplumsal kaygı var.

-Kitleleri harekete geçirme amacı var.

-Dilin harekete geçirme işlevi var.

-Tezli bir şiir, şiirde savunulan bir görüş var.

-Marksizm ve materyalizm etkisi de vardır.

 

Sanatçıları 

 

Nazım Hikmet Ran 

 

-Etkili bir üslup kullanmasının yanı sıra hitabete dayalı şiirleri de mevcuttur.

-Fütürizm ve makine özlemi etkisi vardır.

-Uzun şiirler kaleme almış.

-Canlı bir dil kullandı.

-Orijinal dize kurulumları vardır.

-Harflerin büyük küçük kullanımı eserlerinde mevcut.

-Şiirde satır uzunluklarının dalgalanması.

-Bazı harflerin birçok kez tekrarlanması.

-Sanat toplum içindir anlayışı egemendir.

 

Eserleri 

 

1. Saat 21, 22 Şiirleri - şiir

2. Sesini Kaybeden Şehir - şiir

3. Simavne Kadısı Oğlu Şeyh Bedrettin - şiir

4. Kurtuluş Savaşı Destanı - şiir

5. Benerci Kendini Niçin Öldürdü - şiir

6. Taranta Babuya Mektuplar - şiir

7. Jakond ile Siyau - şiir

8. 835 Satır-şiir

9. Memleketimden İnsan Manzaraları-şiir

10. Gece Gelen Telgraf-şiir

11. Kafatası-tiyatro

12. Yaşamak Güzel Şey Be Kardeşim-roman

13. Kan Konuşmaz-roman

 

Ahmet Arif 

 

-Kaleme aldığı şiirlerinde, ritim ve imge kullandı.

-Marksist anlayışa sahiptir.

-Halk, ağır, türkü ve masallardan beslenmiştir.

-Anadolu insanını anlatmıştır.

-Leyla Erbil'e yazdığı mektuplar Leylim Ley adıyla yayımlanmıştır.  

 

Eserleri  

 

1. Hasretinden Prangalar Eskittim - şiir

 

 

Ceyhun Atuf Kansu 

 

-Asıl mesleği doktorluktur.

-Eserlerinde Anadolu'nun mahalli rengini, sıkıntılarını, hasta çocuklarını, mutsuz insanları anlatmıştır.

-Önceleri Halk Şiiri geleneği, sonraları Serbest Şiir geleneği geleneği.

-Şiirlerinin kaynağı hoşgörü, insanlık sevgisi, ulusal bağımsızlık ve tabiat.

-Bağımsızlık Gülü adlı eseriyle Yeditepe şiir armağanını kazandı.

-Çocukların acıları Türk Edebiyatı’nda onun şiirleriyle sembolleşti.

 

Eserleri  

 

1. Çocuklar Gemisi

2. Bağımsızlık Gülü

3. Bağbozumu Sofrası

4. Yurdumdan

5. Bir Çocuk Bahçesinde

6. Sakarya Meydan Muharebesi

7. Buğday Kadın Gül ve Gökyüzü

 

Arif Damar 

 

-Biçim kaygısı taşıyan şair imgeye ağırlık vermiştir eserlerinde.

-Gerek dilde gerekse üslupta dikkatli ve titizdir.

-Toplumcu gerçekçilerdendir fakat bireysel duyguyu da ihmal etmemiştir.

-İstanbul Bulutu adlı eseriyle 1958 Yeditepe şiir ödülünü aldı.  

 

Eserleri  

 

1. İstanbul Bulutu

2. Kedi Aklı

3. Alıcı Kuş

4. Saat 8'i Geç vurdu

5. Ay Ayakta Değildi

6. Seslerin Ayak Sesleri

 

 

Ercüment Behzat Lav 

 

-Fütürizm ve Dadaizm akımlarından etkilenmiştir.

-Deneyci ve yenilikçidir. Farklı şiir akımlarını denemiş.

-Sürrealizm, fütürizm ve kübizm gibi.

-Ölçülü ve uyaklı şiirlere karşı çıkmıştır.

-Şiire ironiyi getiren ilk şairdir kendileri.

 

Eserleri  

 

1. S,O,S

2. Üç Anadolu

3. Açıl Kilidin Açıl

​

Gülten Akın 

 

-Destan, ağıt, türkü, ilahi gibi geleneksel türleri kullandı.

-Kısa tiyatro eserleri kaleme aldı.

-Başlarda bireysellik 1979'ten sonra toplumsallık egemendir.

-Halk şiiri geleneğini ve Nazım Hikmet yolunu takip eder.

 

Eserleri 

 

1. İlahiler

2. Deli Kızın Türküsü

3. Kestim Kara Saçlarımı

4. Seyran Destanı

5. Rüzgar Saati

6. Sığda

7. Kırmızı Karanfil

8. Uzak Bir Kıyıda

9. Ağıtlar ve Türküler

 

Kemal Özer 

 

-Varlık dergisinin yayın yönetmenliğini üstlenmiştir.

-Bir Adı Gurbet adlı eseriyle Ferit Oğuz Bayır düşün ve sanat ödülünü almış.

-Şiir sanatı ve Yeni A dergilerinin kurucularındandır kendileri.

-Bir dönem ikinci yeni etkisindeydi daha sonraları ise toplumsal konuları işlemiştir.  

 

Eserleri  

 

1. Kavganın Yüreği

2. Ölü Bir Yaz

3. Yaşadığımız günlerin şiiri

4. Tutsak Kan

5. Sınırlamıyor Sevda Beni

6. Bir Adı Gurbet

7. Gül Yordamı

 

Hasan Hüseyin Korkmazgil  

 

- “Kavel” adlı eseriyle Yeditepe Şiir ödülünü kazandı.

-Kızıl Kuğu adlı eseriyle TRT başarı ödülünü kazandı.

-Yaşam, doğa sevgisi, barışçıl bir hayat, özgürlükçü bir hayat, bağımsızlık işlediği konular arasındadır.

-Marksist şiiri benimsemiştir.

-Toplumcu gerçekçi bir şairdir.

-Mizahi hikâyeler kaleme aldı.

 

Eserleri

  

1. Ağlasın Ay Şafağı

2. Temmuz Bildirisi

3. Acıyı Bal Eyledik

4. Oğlak

5. Kızıl Kuğu

6. Kızıl Irmak

7. Kavel

​

Şükran Yurdakul 

 

-Hem şairlik hem de edebiyat tarihçiliği yapmıştır.

-Önceleri bireysel sonralarıysa toplumsal konuları işledi.

-Ulusak kurtuluş ve sömürü temaları eserlerinde mevcuttur.

-Kalabalıklara sesleniş, hitabet.

-Bir Yürekten Bir Yaşamdan adlı eseriyle Nevzat Üstün şiir ödülünü kazandı.

 

Eserleri 

 

1. Tomurcuk

2. Giderayak

3. Bir Yürekten Bir Yaşamdan

4. Acılar Dönemi

5. Nice Kaygılardan Sonra

6. Ökselerin Yöresi

 

Hasan İzzettin Dinamo 

 

-Önceleri hece ölçüsüyle şiirler daha sonrası serbest ölçüyle şiirler kaleme almıştır.

-İlk şiirlerinde Faruk Nafiz Çamlıbel etkisi görülürken daha sonrakilerde Nazım Hikmet Etkisi görülmektedir.

-Marksist şiirler kaleme almıştır.

-Kutsal Barış adlı eseriyle Orhan Kemal roman ödülünü kazanmıştır.

 

Eserleri  

 

1. Özgürlük Türküsü

2. Karacaahmet Senfonisi

3. Kavga Şiirleri

4. Sürgün Şiirleri

5. Deniz Feneri

6. Nazımdan Meltemler

7. Adsız Kitap

8. Kutsal İsyan

9. Kutsal Barış