top of page

CUMHURİYET DÖNEMİ'NDE ROMAN VE HİKÂYE I- II

CUMHURİYET DÖNEMİ'NDE ROMAN VE HİKÂYE I

DÖNEMİN GENEL MUHTEVASI

1908'den 1923'e, Cumhuriyetin ilanına kadar geçen döneme 2. Meşrutiyet Dönemi denmektedir. 15 yıllık kısa bir dönemi ifade etmesine rağmen Türk tarihi açısından en karışık dönemlerden biridir. Bu dönemde yaşan savaşlar, fikir mücadeleleri, göler, sosyal ve ekonomik krizler dönemin karmaşasının ana unsurlarıdır. 15 yıllık dönemde Osmanlı İmparatorluğu tasfiye olmuştur.   Bu süreçte Çanakkale ve Kurtuluş Savaşları ise Türklerin kazandığı savaşlar olarak ulus- devlet kurma sürecinin dayanak noktaları olmuştur.

Cumhuriyetin ilk 15 yılı ciddi toplumsal, idari, kurumsal ve yasal değişiklikler dönemi olmuştur. Bu dönemin ana hedefi "Türk milletini muasır medeniyet seviyesine çıkarmaktır." Cumhuriyet döneminde dört ana fikir hareketi dikkat çeker. Bunlar Türkçülük, İslamcılık, Sosyalizm ve Kemalizmdir. Bu hareketlerin, sosyal hayatın her alanında bir izdüşümü olmuştur. Ayrıca bu hareketler arasında bağlantıların ve ilişkilerin kurulduğu toplumsal kesitler de oluşmuştur.

 

 

MİLLÎ EDEBİYAT ZEVK VE ANLAYIŞINI SÜRDÜREN ESERLER

 

Grubun Özellikleri  

-Cumhuriyetin ilk zamanlarında millî edebiyat zevk ve anlayışına uygun olarak roman ve hikâyeler kaleme alınmıştır.

-Cumhuriyetle birlikte gerek siyasi alanda gerekse ekonomik ve sosyal alanda olsun, yazarlar dönemin içinde bulunduğu durumu edebiyata intibak etmişlerdir.

-Bu dönemde, millî mücadele de edebiyatta kendine yer bulur.

-Eserlerde tarihi konular, eski-yeni çatışması, kurtuluş savaşı, köy ve kasaba arasındaki farklılıklar, yanlış batılılaşma, köy ve kasaba insanı arasındaki çelişkiler gibi konular ağırlıklı olarak işlendi.

-Batıl inançlar ve doğruluğu olmayan haberler eleştirilmiştir.

-Realizm akımı bu dönemde etkili olmuştur.

-Toplum için sanat anlayışı egemendir.

Dönemin Temsilcileri

Mithat Cemal Kuntay 

-Epik şiirlerin yanı sıra lirik şiirler de kaleme alan sanatçı, eserlerinde vatan, millet, kahramanlık gibi temaları işlemiştir.

-Kimi zamanlar hiciv (eleştiri) türünde şiirler kaleme almıştır.

-Milli edebiyat anlayışına bağlı, fakat aruz ölçüsünü de kullanmayı ihmal etmedi.

-Mehmet Akif Ersoy ile beraber "Acem Şahına" adlı eseri kaleme aldı.

-Kaleme almış olduğu şiir kitabı "Türk'ün Şehnamesi”

-Sanatçıda, Mehmet Akif Ersoy ve Yahya Kemâl Beyatlı (Ahmet Agah) etkisi görülür.

-Toplum için sanat anlayışını benimsemiştir.

 

Eserleri 

  • Üç İstanbul - roman

 

Hüseyin Nihal Atsız 

 

-Tarihi romanlar kaleme alan sanatçı, Türkçülük anlayışını benimsemiştir.

-Yaşayan, canlı bir Türkçe ile eserler kaleme almıştır.

-Şiir, roman, inceleme ve araştırma gibi türlerde kalem oynatan sanatçı, eserlerinde takma isim olarak "Atsız, Çiftçioğlu, H.Nihal,

Selim Pusat, Sururi Etmeye" kullanmıştır.

-Romanlarını kaleme alırken Efsane, mitos ve destan geleneğinden faydalanmıştır.

-Göktürk dönemini yalın ve sade bir dille anlatmıştır.

-Sanatçı, varsağı ve koşma biçiminde şiirler kaleme almıştır.

-Atsız mecmua, Orkun, Orhun ve Ötüken dergilerini çıkarmıştır.

 

Eserleri  

  • Ruh Adam-roman

  • Deli Kurt-roman

  • Dalkavuklar Gecesi-roman

  • Bozkurtların Ölümü-roman

  • Bozkurtlar Diriliyor-roman

  • Yolların Sonu-roman

 

Aka Gündüz 

-Gerçek ismi Enis Avni olan sanatçı, kaleme aldığı eserlerinde mekân olarak İstanbul ve Anadolu’yu tercih etmiştir.

-Sade ve sıcak bir dille eserler kaleme almıştır.

-Romantik ve Realist romanların yanı sıra popüler romanlar da kaleme almıştır.

-Gözlem gücü ve gerçekçi anlayış eserlerinde görülür.

-Kaleme almış olduğu romanlarında kahramanlar açısından, iyiler hep iyi, en iyi; kötüler hep kötü en kötüdür.

-Eserlerinde konular gerçek hayattan kahramanlar ise kendi çevresindendir.

-Milli mücadele, Atatürk, Kurtuluş savaşı, Cumhuriyet vb. konuları eserlerinde işlemiştir.

-Yazarın ideali edebi açıdan çok topluma ders vermedir.

-Kaleme aldığı romanlar dışında hikâye ve tiyatrolar da yazmıştır.

 

Eserleri  

  • Dikmen Yıldızı-roman

  • Bir Şoförün Gizli Defteri-roman

  • Yayla Kızı-roman

  • Süngü Arasında-roman

  • Türk Kalbi-hikâye

  • Türkün Kitabı-hikâye  

Toplumcu Gerçekçiler Dönemi Özellikleri

TOPLUMCU GERÇEKÇİLER DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI

 

Genel Özellikleri

Roman ve hikaye, 1940'ten sonra "Sosyal Gerçekçi" akımın etkisiyle yepyeni bir ivme kazandı. Bu akıma göre sanat, toplumu değiştirmenin bir aracı haline getirildi. Olaylar ve durumlar "Marksist" bir açıdan değerlendirildi ya da yorumlandı. Eserlerde "Köy ve fabrika muhitleri, işçi ve ırgat hayatları, yoksul ve sefil semtler, buraların insanları" umumiyetle işlenen konuları oluşturur. Eserde anlatılan olay ve durumların gerçekliğe uygunluğu öncelendi. Bu yüzden, eserlerdeki kişiler, ait oldukları sınıfın ve çevrenin diliyle konuşturuldu. Ayrıca eserlerde kahramanların şive özellikleri olduğu gibi aktarıldı.

Sosyal gerçekçi ve köycü anlayışla roman- hikaye yazan sanatçılar arasında "İlhan Tarus, Hasan İzzettin Dinamo, Kemal Tahir, Kemal Bilbaşar, Orhan Kemal, Rıfat ılgaz, Aziz Nesin, Samim Kocagöz, Orhan Hançerlioğlu, Faik Baysal, Yaşar Kemal, Abbas Sayar, Talip Apaydın, Fakir Baykurt, Dursun Akçam, Tarık Dursun Kakınç, Bekir Yıldız, Ferit Edgü..." gibi yazarlar bulunmaktadır.

Yukarıdaki sanatçılar bu dönemde en çok tanınan ve sınavlarda en çok tercih edilen sanatçılardır.

Bu dönemin temsilcileri eserlerinde genellikle halkın sorunlarını, dertlerini işlemişlerdir. Ağaların köylülere eziyet edip haksızlık etmesi, patronların işçileri köle gibi çok ucuz bir ücretle çalıştırması, güçlünün güçsüzü ezmesi gibi temel konular bu dönemde işlenmiştir.

 

Özetle:

-Patron, işçi sorunları.

-Ağa ve köylü sorunları.

-Konuşma dili genel olarak kullanılmıştır.

-Geçim sıkıntısı yine bu dönemin diğer bir konusudur.

-Köyden kente göçün yaşanması vb. konular eserlerde işlenmiştir.

-Bu dönemde sanat toplum içindir anlayışı egemendir.

Dönemin Temsilcileri

Yaşar Kemal

-Asıl ismi Kemal Sadık Gökçeli olan sanatçı, destansı bir anlatımla eserlerini muhteşem betimlemelerle kaleme almıştır.

-Çukurova’yı son derece mükemmel ve canlı bir biçimde tasvir etmiştir.

-Sanatçının zengin sözcük dağarcığı mevcuttur.

-Eserlerinde kısa cümleler görülür.

-Kaleme aldığı eserlerinde; Toroslar, ağalık,

Çukurova insanı, sömürü düzeni, toprak sorunu ve kan davası eserlerinde işlemiş olduğu temel başat konulardandır.

-Eserleri otuz dokuz dilde yayımlanmıştır.

-Eserlerinde; yerel sözcükler, deyimler ve atasözleri görülmektedir.

-Orijinal, şiirsel, çarpıcı bir anlatımı mevcuttur.

-Kendileri köy romanlarına farklı bir bakış getirmiştir.

-Birçok türde eserler kaleme almıştır.

Deneme, röportaj, fıkra, derleme vb.

-Doğa, tabiat betimlemeleri önemlidir.

-Eserlerinde röportaj tekniği kullanımı mevcuttur.

-Kendileri fıkra ve röportaj yazarlığı yapmıştır.

-Nehir romanları var. Nehir roman birkaç cilt halinde kaleme alınan romanlardır.

-Eserlerini kaleme alırken faydalandığı unsurlar şunlardır: Efsane, masal, destan, ağıt ve halk hikâyeleri.

-İnce Memed adlı eseriyle dünya çapında ün salmıştır.

-İnce Memed adlı eseriyle Varlık Roman Ödülü ve Sedat Simavi Armağanını kazanmıştır.

-Demirciler Çarşısı Cinayeti adlı eseriyle Madaralı Roman Armağanını kazanmıştır.

-Kale Kapısı adlı eseriyle Orhan Kemal Roman Armağanını kazanmıştır.

-Sanat toplum içindir anlayışı egemendir.  

Eserleri

  • Yer Demir Gök Bakır-roman

  • Karıncanın Su İçtiği-roman

  • Bir Ada Hikâyesi-roman

  • Çıplak Deniz Çıplak Ada-roman

  • İnce Memed-roman

  • Ağrı Dağı Efsanesi-roman

  • Kuşlar da Gitti-roman

  • Yusufçuk Yusuf-roman

  • Yılanı Öldürseler-roman

  • Çakırcalı Efe-roman

  • Ölmez Otu-roman

  • Demirciler Çarşısı Cinayeti-roman

  • Orta Direk-roman

  • Sarı Sıcak-roman

  • Binboğalar Efsanesi-roman

  • Deniz Küstü-roman

  • Teneke-roman

Orhan Kemal 

 -Asıl ismi Mehmet Reşit Öğütçü olan sanatçının eserlerinde hızlı olay akışı mevcuttur.

-Eserlerinde yöresel söyleşiler görülür.

-Eserleri diyalog ve gözlem silsilesi çerçevesinde biçimlenmiştir.

-Canlı ve yalın, sade bir anlatımı vardır sanatçının.

-Eserlerinde görülen karakterler şunlardır: Göç eden yoksul insanlar, toprak ağaları, memurlar,

sömürülen Köylüler, hapistekiler, işsizler, kenar mahalle sorunları vb.

-Eserlerinde anlattıkları kendi gözlem ve yeteneği yani tecrübeleridir.

-Yazar, biçimden ziyade içeriği öncelemiştir.

-Kaleme aldığı birçok eseri sinemaya uyarlanmıştır. Sinemaya uyarlanan eserlerinde Reşit Kemal'i takma adını kullanmıştır.

-Kendileri maupassant (olay öyküsü) tarzı öyküleriyle ünlenmiştir.

-Yazar, önce şiirler kaleme alıyordu daha sonra Nazım Hikmet etkisiyle romanlar da yazmaya başladı.

-Edebiyat camiasında kendilerine Türk Edebiyat'ına işçi sınıfını getiren yazar denilmektedir.

-Adına roman ödülü düzenlenmiştir. (Orhan Kemal Roman Ödülü)

-Kardeş Payı adlı eseriyle Sait Faik Abasıyanık Hikâye Armağanını kazanmıştır.

-Önce Ekmek adlı eseriyle Sait Faik Abasıyanık ve TDK Hikâye Armağanını kazanmıştır.

 

Eserleri  

  • 72.Koğuş-hikâye

  • Grev-hikâye

  • Ekmek Kavgası-hikâye

  • Önce Ekmek-hikâye

  • Çamaşırcının Kızı-hikâye

  • Sarhoşlar-roman

  • Cemile-roman

  • Murtaza-roman

  • Vukuat Var-roman

  • Avare Yıllar-roman

  • Gurbet Kuşları-roman

  • Baba Evi-roman

  • Bereketli Topraklar Üzerinde-roman

 

Kemal Tahir 

-Kimi eserlerinde Cemalettin Mahir takma adını kullanan sanatçı Aziz Nesin ile birlikte Düşün Yayınevi'ni kurmuş.

-"Türk romanı, işçimizle köylümüzün gerçeklerinden çıkar." diye bir söz söylemiştir.

-Sanatçı, mizahi öyküler ve polisiye romanlar kaleme almıştır.

-Eserlerinde güçlü ve etkili tasvirler kullanmıştır.

-Sanatçının canlı, rahat ve özgün bir biçimi mevcuttur.

-Eserlerinde yöresel ağızlarda faydalanmıştır.

-Törelere bağlı, normlara bağlı köylerin düzeni ve sorunlarını eserlerinde işlemiştir.

-Köye yönelik kaleme aldığı romanlarında mekân Çankırı ve Çorumdur. 

-Kaleme aldığı romanlarında bilimsel yöntemi kullanmıştır.

-Belgelerden faydalanarak tarihî romanlar da kaleme almıştır sanatçı.

- “Yorgun Savaşçı” adlı eseriyle Yunus Nadi Roman Armağanını kazanmıştır.

-Devlet Ana adlı romanıyla TDK roman ödülünü kazanmıştır.

-Sanatın toplum için olduğu görüşü egemendir.  

Eserleri 

  • Yedi Çınar Yaylası-roman

  • Devlet Ana-roman

  • Körduman-roman

  • Yol Ayrımı-roman

  • Sağırdere-roman

  • Rahmet Yolları Kesti-roman

  • Kurt Kanunu-roman

  • Bozkırdaki Çekirdek-roman

  • Kelleci Mehmet-roman

  • Yorgun Savaşçı-roman

  • Esir Şehrin Mahpusu-roman

  • Esir Şehrin İnsanları-roman

  • Hür Şehrin İnsanları-roman

  • Kurt Kanunu-roman

 

Necati Cumalı 

-Mizah ögesinden faydalanan sanatçı, eserlerinin mekânını Ege Bölgesi'nde geçmektedir.

-Yazarın eserlerinde; süssüz, mecazsız, duru ve güzel bir anlatımı vardır.

-Yazarın bazı roman ve hikâyeleri sinemaya aktarılmıştır.

-Eserlerinin kaynağı iç ve dış gözlemlerdir.

-Roman ve öykülerinde kırsal kesim insanının sorunlarını işledi.

-Eserlerinde toplumun aksayan yönlerine,

toplum gelenekleriyle ilgili yanlışlıklara değinmiştir.

-Kaleme almış olduğu şiirleri ölçüsüz ve kafiyesizdir.

-Sanatçı, önce Birinci Yeniciler'in etkisindeyken yalın ve lirik şiirler kaleme aldı.

-Şiirlerde sevgi, özlem, sevinç ve çağın toplumsal sorunları gibi konular / temalar işledi.

-Yağmurlu Deniz adlı eseriyle TDK şiir ödülünü kazandı.

-Değişik Gözle ve Makedonya 1900 adlı eseriyle Sait Faik Öykü ödülünü kazandı.

-Viran Dağlar adlı eseriyle Yunus Nadi roman ödülü ve Orhan Kemal roman ödülünü kazandı.

-Sanat toplum içindir anlayışı egemendir.

Eserleri  

  • Güzel Aydınlık-şiir

  • Yağmurlu Deniz-şiir

  • Kızılçullu Yolu-şiir

  • Harbe Gidenin Şarkıları-şiir

  • Viran Dağlar-roman

  • Türün Zamanı-roman

  • Değişik Gözle-hikâye

  • Makedonya-hikâye

  • Yalnız Kadın-hikâye

  • Susuz Yaz-hikâye

 

Aziz Nesin 

-Kaleme almış olduğu bazı yazılarından dolayı tepki almış olan sanatçı, eserlerinde mizahi öğelerden yararlandı.

-Kendileri Türk Edebiyatı’nın en önemli mizah yazarlarındandır.

-Kemal Tahir ile birlikte Düşün yayınevini kurmuştur.

-Önce şiir daha sonra mizahi yönü ağır basan öyküler kaleme almıştır.

-Eserlerinde toplumun aksaklıkları ve değerlerden yoksun tipler gibi konuları işlemiştir.

-Sanatçı, kaleme almış olduğu yapıtlarının görünürdü komedi gibi görünse de arka planında trajik olaylar mevcuttur.

-Eserlerindeki tiplemelerinde yerel ağızları kullandı.

-Yazar, gözleme dayalı kaleme almış olduğu yapıtlarında toplumun zıtlıklarını ve siyasal çatışmaları işlemiştir.

-Sanat toplum içindir anlayışı egemendir.

Eserleri  

  • Azizname-deneme

  • Hadi Öldürsene Canikom-tiyatro

  • Fil Hamdi-hikâye

  • Hoptrinam-hikâye

  • Hoşçakalın-şiir

  • Çiçu-tiyatro

  • Toros Canavarı-tiyatro

  • Damda Deli Var-hikâye

  • Zübük-roman

  • Şimdiki Çocuklar Harika-roman

Sabahattin Ali 

-Realizm ve Natüralizm akımlarından etkilenen sanatçı, etkileyici bir üslup ve sade, kısa cümlelerle yapıtlar kaleme aldı.

-Kendileri, köy ve kasaba öykücüsüdür.

-Maupassant tarzı hikâyeler kaleme almıştır.

-Hikayeciliğinde toplumcu-gerçekçi bir anlayış mevcuttur.

-Yazar, önce halk geleneğini sürdüren şiir sonra öykü ve roman kaleme almıştır.

-Yazar, çevre tasvirleri ve psikolojik tahlilleri eserlerinde işledi.

-Sanatçı, köy ve köylüye yoğun bir şekilde eğilen ilk sanatçıdır.

-Marko Paşa adlı bir mizah dergisi çıkarmış.

-Kaleme aldığı birçok eseri bestelenmiştir.

Örnek olarak da şunları söyleyebiliriz: Aldırma Gönül ve Leylim Ley.

-Yazar, toplumcu-gerçekçi edebiyatın ilk başarılı örneği olan Kuyucaklı Yusuf adlı eseri yazmıştır.

-Sanat toplum içindir anlayışı egemendir.

 

Eserleri 

  • Kuyucaklı Yusuf-roman

  • İçimizdeki Şeytan-roman

  • Kürk Mantolu Madonna-roman

  • Ses-hikâye

  • Kamyon-hikâye

  • Kağnı-hikâye

  • Sırça Köşk-hikâye

  • Yeni Dünya-hikâye

  • Değirmen-hikâye

 

Muzaffer İzgü 

-Mizah yazarı olan sanatçı eserlerini sade bir dil,lisan ile kaleme aldı.

-Edebi sanat ve dil zenginliği eserlerinde görülen unsurlardır.

-Taşlama ve eleştiri tarzı hikâyeler kaleme aldı.

-Kaleme almış olduğu eserlerinde "Sevgi" önemli bir unsurdur.

-Çocuk kitapları da kaleme aldı.

-Sanatçı eserlerinde mizahi kullanmasının sebebi güldürmekten çok okuru düşündürmektir.

-Yazarın, Zıkkımın Kökü ve Ekmek Parası adlı eserlerinde kendi yaşam hikâyesini anlatmış.

-Eserlerinde, köy ve kasabadan şehre göçün doğurduğu sıkıntıları işlemiştir.

-Mizahtan ögesinden yararlanarak toplumun aksayan yönlerini anlatmış.

-Kişilerini halkın konuşma diliyle konuşturmuş.

-Mizah kadar eğitsel konulara da yer vermiştir.

-Sanat toplum içindir anlayışı egemendir.

-Donumdaki Para adlı eseriyle TDK hikâye ödülünü kazanmıştır.  

Eserleri  

  • Dayak Birincisi-hikâye

  • Bando Takımı-hikâye

  • Deliye Her gün Bayram-hikâye

  • Donumdaki Para-hikâye

  • Reçetesi Peçete-tiyatro

  • Zıkkımın Kökü-roman

  • Gecekondu-roman

  • Uçtu Uçtu Ali Uçtu

  • Bandocu Çocuk

Rıfat Ilgaz 

-Mizah yazarı olan sanatçı, yalın bir dil ve yapmacıksız, doğal bir üslupla eserlerini kaleme almış.

-1940-1950 sonrası toplumcu şiir çizgisindedir.

-Kaleme almış olduğu eserlerinde ince ironiler mevcuttur.

-"Stepne" takma adıdır yazarın.

-Toplumcu gerçekçiliği köy ve kent düzleminde görmüş.

-Kişisel ve edebi olarak toplumcu bir tavır takınmış eserlerinde.

-Hababam Sınıfı serisiyle tanınmıştır.

-Eserlerinde, yoksul tabakanın yaşamı ve mizahi öğelerden yararlandı.

-Anı ve çocuk edebiyatı türleri de kaleme aldı.

-Sabahattin Ali ve Aziz Nesin ile birlikte Marko Paşa adlı dergiyi çıkardı.

-Yıldız Karayel adlı eseriyle Madaralı Roman ödülünü kazandı.

-Sanat toplum içindir anlayışı egemendir.

Eserleri

  • Karartma Geceleri-roman

  • Hababam Sınıfı-roman

  • Yıldız Karayel-roman

  • Sarı Yazma-roman

  • Karadenizin Kıyıcığında-roman

  • Şevket Ustanın Kedisi-hikâye

  • Radarın Anahtarı-hikâye

  • Sınıf-şiir

  • Yarenlik-şiir

  • Yaşadıkça-şiir

  • Soluk Soluğa-şiir

  • Yokuş Yukarı-anı

  • 40 Yıl Önce 40 Yıl Sonra-anı

  • Üsküdarda Sabah Oldu-şiir

 

Sadri Ertem  

-Yalın bir üslupla yazan sanatçı, eserlerini yazarken sanatsal kaygısı yoktur.

-Sanatçı, eleştirel gerçekçilik anlayışıyla eserler kaleme almıştır.

-Atatürk ilkeleri ve toplumcu bir anlayış egemendir eserlerine.

-Eserlerinde ağa-tüccar sömürüsü, fabrika-işçi ilişkisi ve halka uygulanan baskı mevcuttur.

-İlk toplumcu roman ve hikâye yazarlarındandır kendileri.

-Edebiyat işlevi, amacı şudur: İşçiyi, çalışanı bilinçlendirmek.

-Sosyal olaylara eğilim ve sosyolojik bakış görülür eserlerinde.

-Duygusallık, betimleme ve psikolojik derinlikten uzak.

-Sanat toplum içindir anlayışı egemendir.

Eserleri  

  • Yol Arkadaşları-roman

  • Çıkrıklar Durumca-roman

  • Düşkünler-roman

  • Silindir Şapka Giyen Köylü-hikâye

  • Bacayı İndir Bacayı Kaldır-hikâye

  • Bay Virgül-hikâye

Fakir Baykurt 

-Köy enstitüsü çıkışlı olan yazar, eserlerinde yerel dil ve ağızlardan istifade etmiştir.

-Basit ve okunması kolay tasvirler eserlerinde mevcuttur.

-Eserlerinde Türk köylüsünü karikatürize etmiştir.

-Abartılı anlatımlar, mübalağalı anlatımlar eserlerinde mevcuttur.

-Gerçekleri kendime has bir biçimde anlatmıştır.

-Köy yaşamı, köylünün bilinçaltındaki çelişkiler ve tepkiler ve göç problemi keza eserlerinde işlemiş olduğu konular arasındadır.

-Kendileri, köy edebiyatı hareketinin önde gelen temsilcisidir.

-Tırpan ve Kaplumbağalar isimli romanlarında imgesel öğeleri kullandı.

-Ağa-ırgat, halk-idare, zengin-yoksul gibi zıtlıklar ve karşıtlıklar eserlerinde işlenen konular arasındadır.

-Yılanların Öcü adlı eseriyle Yunus Nadi roman ödülünü kazanmıştır.

-Tırpan adlı eseriyle TRT ve Yunus Nadi roman ödülünü kazanmıştır.

-Yarım Ekmek adlı eseriyle Sedat Simavi roman ödülünü kazanmıştır.

-Kara Ahmet Destanı adlı eseriyle Orhan Kemal roman ödülünü kazanmıştır.

-Sanat toplum içindir anlayışı egemendir.

 

Eserleri  

  • Yarım Ekmek-roman

  • Irazcanın Dirliği-roman

  • 10.Köy-roman

  • Amerikan Sargısı-roman

  • Tırpan-roman

  • Kaplumbağalar-roman

  • Yılanların Öcü-roman

  • Kara Ahmet Destanı-roman

  • Sınırdaki Ölü-hikâye

  • Can Parası-hikâye

Abbas Sayar 

-Köy edebiyatı temsilcisi olan yazar, eserlerini kaleme alırken gözlem gücünden yararlanmış.

-Şiirsel bir eda bir üslupla, ağız özelliklerinden istifade ederek de eserler kaleme almıştır.

-Orta Anadolu'nun doğası, insanları ve yaşamı, Türk köylüsünün yaşam mücadelesini anlatma gayreti içerisinde, bu konuları başat alarak eserlerini kaleme almıştır.

-Halk dilinin zengin sözcük ve deyimleri sen istifade etmiştir.

-Yılkı Atı adlı eseriyle TRT roman başarı ödülünü kazandı.

-Çelo adlı eseriyle TDK roman ödülünü kazandı.

-Can Şenliği adlı eseriyle Madaralı Roman ödülünü kazandı.

-Sanat toplum içindir anlayışı egemendir.

 

Eserleri  

  • Yılkı Atı-roman

  • Çelo-roman

  • Can Şenliği-roman

  • Dik Bayır-roman

  • Yorganımı Sıkı Sar-hikâye

 

Samim Kocagöz  

-Güçlü gözlem, sade bir dil ve gerçekçi bir tutumla eserlerini kaleme aldı.

-Eserlerinde canlı betimlemeler mevcuttur.

-Toprak meseleleri, sınıf çatışmaları, siyasi çekişmeler sanatçının eserinde işlediği konular arasındadır.

-Kendileri köy romancısıdır.

-Köy ve kasaba insanının sorunları eserlerinde kaleme aldığı bir başka konudur.

 

Eserleri  

  • Doludizgin-roman

  • Onbinlerin Dönüşü-roman

  • Kalpaklılar-roman

  • Bir Şehrin İki Kapısı-roman

  • Bir Karış Toprak-roman

  • Mor Ötesi-roman

  • İkinci Dünya-roman

  • Bir Çift Öküz-roman

  • Yılan Hikâyesi-roman

  • Telli Kavak-hikâye

  • Sığınak-hikâye

  • Yağmurdaki Kız-hikâye

 

 

Kemal Bilbaşar 

-Destansı romanlar kaleme alan sanatçı, eserlerinde hicivci ve sert bir tavırla konularını işlemiştir.

-İyi bir gözlem yeteneği var.

-Folklordan yararlandı eserlerini kaleme alırken.

-Masalsı bir dili vardır. Şive taklitleri yine eserlerinde görülür.

-Anadolu kasabalarının tarzını yansıtan hikâyeler de kaleme aldı.

-Refik Halit Karay'ın başlattığı Memleket Hikâyeciliği tarzını devam ettirdi.

-Sanatçı, halk yazarıdır.

-Eserlerinin başlıca konuları şunlardır:

Ezilenin yanında ve Anadolu halkının inanç ve gelenekleri.

-Eserlerindeki makam genel olarak Batı Anadolu Kasabalarıdır.

-Yine eserlerinde doğa ve kişi betimlemeleri de mevcuttur.

-Cemo adlı eseriyle TDK roman ödülünü kazandı.

-Yeşil Gölge adlı eseriyle May roman ödülünü kazandı.  

Eserleri  

  • Cevizli Bahçe-hikâye

  • Ay Tutulduğu Gece-roman

  • Cemo Memo-roman

  • Denizin Çağırışı-roman

  • Yeşil Gölge-roman

  • Irgatların Öfkesi-hikâye

  • Anadolu'dan Hikâyeler-hikâye

 

Dursun Akçam  

-Etkileyici ve yalın, sade bir dille eserler kaleme alan yazar, eserlerinde mizahi anlatıma başvurdu.

-Gözlem ve röportajları da mevcuttur.

-Kuzeydoğu Anadolu'nun köy ve kasaba hayatı.

-Eserlerindeki mekân Kars ve çevresidir.

-Çehov tarzı kaleme aldığı öyküleri güçlü ve kalitelidir.

-Kanlı Dere'nin Kurtları adlı eseriyle TDK roman ödülünü kazandı.

-Haley adlı eseriyle Altın Portakal Film Festivali Sanat Ödülünü kazandı.  

Eserleri  

  • Dağların Sultanı-roman

  • Kan Çiçekleri-roman

  • Alman Ocağı-roman

  • Analar ve Çocuklar-roman

  • Kanlı Derenin Kurtları-roman

  • Taş Çorbası-hikâye

  • Haley-hikâye

  • Köyden İndim Şehire-hikâye

  • Maral-hikâye

  • Ölü Ekmeği-hikâye

Talip Apaydın 

-Doğa betimlemeleri güçlü olan sanatçı, anılar ve özlem eserlerinde işmiş olduğu konular arasındadır.

-Köy enstitüsü çıkışlıdır.

-Köy edebiyatı temsilcilerindendir.

-Romanlarındaki mekân şunlardır: Polatlı,

Eskişehir ve Beypazarı çevresidir.

-Eserlerinde köylünün sorunlarını işledi.

Köylünün su, toprak, eğitim ve parasızlık gibi sorunlarını eserlerinde işledi.

-Tütün Yorgunu adlı eseriyle Madaralı Roman ödülünü kazandı.

-Köylüler adlı eseriyle Orhan Kemal roman ödülünü kazandı.

-Sanat toplum içindir anlayışı egemendir.

 

Eserleri

  • Vatan Dediler-roman

  • Yarbükü-roman

  • Sarı Traktör-roman

  • Toz Duman İçinde-roman

  • Define-roman

  • Köylüler-roman

  • Tütün Yorgunu-roman

  • Emmoğlu-roman

 

Toplumcu Gerçekçiler Dönemi'nde Diğer Sanatçılar

 

Faik Baysal 

-Akıcı, sade ve lirik bir lisan ile eserler kaleme alan sanatçının çeviri eserleri de mevcuttur.

-Eserlerinde sefil ve serseri hayatlar, çocukluğunun geçtiği ada pazarı, köyleri ve İstanbul kenar mahallelerini işlemiştir.

-Sarduvan adlı eseriyle Orhan Kemal Roman ödülünü kazandı.

-Sancı Meydanı adlı eseriyle Sait Faik Hikâye ödülünü kazandı.

-Sanat toplum içindir anlayışı egemendir.

 

Eserleri 

  • Voli-roman

  • Sarduvan-roman

  • Ateşi Yakanlar-roman

  • Rezil Dünya-roman

  • Drina'da Son Gün-hikâye

  • Nuni-hikâye

  • Elleri Sesinin Rengindeydi-hikâye

  • Ilgaz Teyze Öldü-hikâye

  • Sancı Meydanı-hikâye

  • Tota-hikâye

  • Perşembe Adası-hikâye

  • Militan-hikâye

  • Terlikler-hikâye

  • Güller Kanıyordu-hikâye

Tarık Dursun Kakınç 

-Şiirsel ve yoğun bir lisan ile eserler kaleme alan yazar, roman ve hikâyeleriyle tanınır.

-Bir dönem senaryo yazarlığı yapmış.

-Çocuk kitapları da kaleme aldı.

-Eserlerinde gençlik serüvenleri, içkiler, esnaf ve küçük memurları işledi.

-Güzel Avrat Otu adlı eseriyle TDK ödülünü kazandı.

-Yabanın Adamları adlı eseriyle Sait Faik hikâye ödülünü kazandı.

-Ağaçlar Gibi Ayakta adlı eseriyle Yunus Nadi roman ödülünü kazandı.

-Sanat toplum içindir anlayışı egemendir.  

Eserleri  

  • Kurşun Ata Ata Biter-roman

  • İnsan Kurdu-roman

  • Ağaçlar Gibi Ayakta-roman

  • Kopuk Takımı-roman

  • Denizin Kanı-roman

  • Vezir Düşü-hikâye

  • Güzel Avrat Otu-hikâye

  • İmbatla Dol Kalbim-hikâye

  • Ona Sevdiğimi Söyle-hikâye

  • Yabanın Adamları-hikâye

  • Hepsi Hikâye-hikâye

  • Bahriyeli Çocuk-hikâye

 

Erdal Öz  

-Edebiyata şiirle başlayan sanatçının çocuk kitapları da mevcuttur.

-Duygusal bir üslupla eserlerini kaleme aldı.

-Baskıya karşı bireyin direnişi, baskıya karşı baş kaldırma gibi konuları işledi.

-Yaralısın adlı eseriyle Orhan Kemal roman ödülünü kazandı.

-Cam Kırıkları Sedat Simavi öykü ödülünü kazandı.

-Sanat toplum içindir anlayışı egemendir.

Eserleri  

  • Yaralısın-roman

  • Odalarda-roman

  • Havada Kar Sesi Var-hikâye

  • Yorgunlar-hikâye

  • Cam Kırıkları-hikâye

  • Defterimde Kuş Sesleri-anı

  • Gülünün Solduğu Akşam-anı

 

 

Orhan Hançerlioğlu 

-Ben merkezli romanlar kaleme alan yazar, kaleme almış olduğu eserlerinde yeni biçimler denemiş.

-Eserlerinde, büyük şehirde yaşayan insanların sıkıntıları ve Anadolu problemlerini işledi.

-Anadolu'nun çeşitli bölgelerinde öğretmenlik yapmıştır.

-Felsefe ve ekonomi alanında da yazılar yazmıştır.

-Sanat toplum içindir anlayışı egemendir.

 

Eserleri 

  • Ali-roman

  • Ekilmemiş Topraklar-roman

  • Kutu Kutu İçinde-roman

  • Yedinci Gün-roman

  • Başka Dünyalar-roman

  • Büyük Balıklar-roman

  • Oyun-roman

  • İnsansız Şehir-hikâye

  • Düşünce Tarihi-deneme

  • Felsefe Sözlüğü-deneme

Bekir Yıldız

 

-Gözlemsel romanlar kaleme alan sanatçı, Yeditepe ve Halkın Dostları adlı dergilerde yazılarını yazmıştır.

-Güneydoğu Anadolu ve Almanya'da yaşayan Türklerin hayatını eserlerinde işlemiştir.

-Kara Vagon adlı eseriyle May edebiyat ödülünü kazanmıştır.

-Kaçakçı Şahan adlı eseriyle Sait Faik Hikâye ödülünü kazanmıştır.

-Sanat toplum içindir anlayışı egemendir.

Eserleri  

  • Aile Savaşları-roman

  • Halkalı Köle-roman

  • Türkler Almanya'da-roman

  • Darbe-roman

  • Evlilik Şirketi-hikâye

  • Reşo Ağa-hikâye

  • Dünyadan Bir Atlı Geçti-hikâye

  • Alman Ekmeği-hikâye

  • Bozkır Gelini-hikâye

  • Sahipsizler-hikâye

  • Kaçakçı Şahan-hikâye

  • Beyaz Türkü-hikâye

  • İnsan Pastası-hikâye

  • Mahşerin İnsanları-hikâye

  • Kara Kaçan-hikâye

  • Demir Bebek-hikâye

 

İlhan Tarus 

-Bir hikâyeci olan sanatçı, eleştirel eserler de kaleme almıştır.

-Kaleme aldığı eserlerinde, memurları ve yoksulları, miskinleri anlatmıştır.

-Sanatçının üslup ve sanat kaygısı yoktur.

-Eserlerini sosyal bir endişeyle kaleme almıştır.

-Halkın yaşam tarzını, standardını ve yaşayışını iyi bilen bir sanatçıdır.

-Olaylara kendi perspektifinden ve çerçevesinden bakmıştır.

-Hikâye ve romanların yanı sıra fıkralara yazarlığı da yapmıştır.

-Sanatın toplum için olduğu anlayışı egemendir.

Eserleri  

  • Karınca Yuvası-hikâye

  • Köle Hanı-hikâye

  • Apartman-hikâye

  • Ekin İti-hikâye

  • Ahiler-roman

  • Yeşilkaya Savcısı-roman

  • Vatan Tutkusu-roman

  • Hüket Meydanı-roman

  • Doktor Moro'nun Mektubu-roman

  • Saman Pazarı-roman

  • Duru Göl-roman

  • Ceza Hakimi-tiyatro

  • Bir Gemi-tiyatro

 

Mehmet Seyda 

-Eserlerinde realist ve psikolojik çözümlemeler kullanan sanatçının deneme ve şiirleri de vardır.

-1923/46 yıllarında sosyal değişimin aile üzerindeki etkisini de ele almıştır.

-Ne Ekersen adlı eseriyle Yunus Nadi roman ödülünü kazanmıştır.

-Baş Göz Etme Zamanı adlı eseriyle Sait Faik Hikâye ödülünü kazanmıştır.

-Yanartaş adlı eseriyle TRT roman başarı ödülünü kazanmıştır.

 

Eserleri 

  • Kör Şeytan-hikâye

  • Beyaz Duvar-hikâye

  • Baş Göz Etme Zamanı-hikâye

  • Garnizon'da Bir Olay-hikâye

  • Kapatma-hikâye

  • Gerçek Dışı-roman

  • Yaş Ağaç-roman

  • Anahtarcı Salih-roman

  • Ne Ekersen-roman

  • Sultan Döşeği-roman

  • Köroğlu-roman

  • Bir Gün Büyüyeceksin-roman

  • Yanartaş-roman

  • İhtiyar Gençlik-roman

CUMHURİYET DÖNEMİ'NDE ROMAN VE HİKÂYE II

 ​

BİREYİN İÇ DÜNYASINI ESAS ALAN ESERLER

 

-İç dönüşüm ve iç bunalımın eserlerde genel olarak işlendiği konulardır.

-Yalnızlık ve sıkıntı eserlerin başat konularıdır.

-Psikolojik tahliller ve iç çatışma yine eserlerde işlenen temel konulardır.

-Psikanaliz ve bilinçaltı eserlerde görülen bir diğer konulardır.

-Bu dönemde merak unsuru ikinci plandadır.

Dönemin Sanatçıları

 

Memduh Şevket Esendal 

 

-Edebiyatsız edebiyat yapan sanatçı, eserlerinde konuşma dilini ön planda tutmuştur.

-Güçlü gözlem yeteneğine sahip olan yazar, eserlerinde nesnel ve objektiftir.

-Ön yargısız olan sanatçı, sevecen ve gerçekçi bir yaklaşımla eserlerini kaleme almıştır.

-Kaleme aldığı öyküleri gereksiz süslemelerden kurtarmış.

-Eserlerinde sıradan insanların günlük yaklaşımını işlemiştir.

-Toplumun aksayan yanları ve insanların psikolojik sorunlarını, ruhsal durumlarını gibi konuları eserlerinde işlemiştir.

-Bireyin günlük yaşamdan dikkat çekmeyen yönlerini anlatan öyküler kaleme almıştır.

-Eserlerindeki kişileri daha çok İstanbul ve Aksaray'da ki orta tabaka insanından alıyor.

-Ayaşlı ve Kiracıları adlı eseriyle CHP roman ödülünü kazandı.

-Sanatçı, Çehov tarzı hikâyeleriyle meşhurdur.

 

Eserleri   

 

  1. Ayaşlı ve Kiracıları-roman

  2. Vassaf Bey-roman

  3. Ev Ona Yakıştı-hikâye

  4. İhtiyar Çilingir-hikâye

  5. Temiz Sevgiler-hikâye

  6. Bir Kucak Çiçek-hikâye

  7. Mendil Altında-hikâye

  8. Otlakçı-hikâye

 

Halikarnas Balıkçısı   

 

-Asıl adı Cevat Şakir Kabaağaçlı olan deniz öyküleriyle tanınır.

-Bodrum'a sürgün edilmiştir. En iyi eserlerini sürgünü sırasında yani Bodrum'da kaleme almıştır.

-Eserlerinde deniz terimleri ve mitoloji mevcuttur.

-Halikarnas adı, Bodrum'un antik adıdır. Bundan dolayı da bu ismi kullanmıştır.

-Eserlerindeki konular, Ege ve Akdeniz'de ki deniz ve denizcilik olaylarını işlemiştir.

-Balıkçılar, dalgıçlar, gemiciler eserlerindeki önemli öğelerdir.

-Deniz savaşlarını anlatan tarihî romanlar da kaleme almıştır.

-Sanatçı, Mavi Hümanizma harekatını başlatmıştır. Mavi Hümanizma harekatı şudur: Eski Yunan kültürünün kendi kültürümüz olarak benimsenmesini tezini savunma harekatıdır. Bu da yazarın Ege kökenli olması dolayısıyladır.

 

Eserleri 

  1. Ötelerin Çocuğu-roman

  2. Deniz Gurbetçileri-roman

  3. Aganta Butona Burinatta-roman

  4. Turgut Reis-roman

  5. Uluç Reis-roman

  6. Merhaba Akdeniz-hikâye

  7. Yaşasın Deniz-hikâye

  8. Ege Kıyılarından-hikâye

  9. Parmak Damgası-hikâye

  10. Dalgıçlar-hikâye

  11. Gülen Ada-hikâye

  12. Mavi Sürgün-Anı

  13. Hey Koca Yurt-deneme

  14. Anadolu'nun Sesi-hikâye

 

Peyami Safa 

 

-Güçlü ve oldukça etkileyici tasvirleri eserlerinde kullanan sanatçı,akıcı ve canlı bir anlatımla teknik açıdan güçlü romanlar kaleme almıştır.

-Sanatçı, ansiklopedik bilgilere sahip.

-Mistik bir yazardır ve maddeye karşı ruh dünyasını savunur. Öyleki Fatih Harbiye adlı romanda da Doğu-Batı sentezini yani madde-ruh tezatını işlemektedir.

-Yirminci Asır adlı gazeteyi bizzat çıkarmıştır.

-Eserlerinde işlediği konular arasında ahlaki çürüme, varlığın arkasındaki esrar, toplumsal gelişmenin getirdiği bunalımlardır.

-Sanatçı, Türk edebiyatının psikolojik roman türünün ustalarındandır.

-Olaydan çok psikolojik tahlillere eserlerinde yer vermiştir. Ki bu da zaten bu dönem başat özelliğidir.

-Eserlerinde kişileri kültür, ahlâk, kişilik ve yaşam biçimlerine göre konuşturmuştur.

-Zengin sözcük dağarcığına sahip olan yazar, Türkçeyi iyi kullanmıştır.

-Kimdir Nedir ve Objektiflik serileriyle de tanınır.

-Yazar, bazı eserlerinde Server Bedi takma adını kullanmıştır ve polisiye romanlarında Cingöz Recai takma adını da kullanmıştır.

 

Eserleri

   

  1. Bir Akşamdı-roman

  2. Şimşek-roman

  3. Mahşer-roman

  4. Sözde Kızlar-roman

  5. Dokuzuncu Hariciye Koğuşu-roman

  6. Matmazel Noraliya'nın Koltuğu-roman

  7. Biz İnsanlar-roman

  8. Yalnızız-roman

  9. Bir Tereddüdün Romanı-roman

  10. Canan-roman

 

 Abdülhak Şinasi Hisar   

 

-Gözlem ve anılardan yararlanan sanatçı, eserlerinde Boğaziçi medeniyeti kavramını çok kullanmıştır.

-Süslü, sanatlı ve uzun cümleler kullanmıştır eserlerinde.

-Dergâh dergisinde Kitaplar ve Muharrirler başlığıyla yazdığı eleştirilerle adını duyurmuştur.

-Sanatçı; Rumeli Hisar, Büyükada ve Çamlıca üçgeninde varlık ve sorunsuz insanların yaşamlarını anlatmıştır eserlerinde.

-Dengesiz, garip, içe kapanık ve başarısız tipleri eserlerine entegre etmiştir.

-Roman ve anı türündeki yapıtlarıyla tanınmıştır.

-Abdülhak Şinasi Hisar'ı anlamak hatıra, betimleme, kültür, Boğaziçi ve anı sözcüklerini anlamakla mümkündür.

 

Eserleri 

  1. Fehim Bey ve Biz-roman

  2. Çamlıcadaki Eniştemiz-roman

  3. Ali Nizami Beyin Alafrangalığı ve Şeyhliği-roman

  4. Boğaziçi Yalıları-anı

  5. Boğaziçi Mehtapları-anı

  6. Geçmiş Zaman Köşkleri-anı

  7. Yahya Kemal'e Veda

 

Tarık Buğra 

  

-Ayrıntısız gözlem yapan sanatçı, her yerde rastlanabilecek tipleri nesnel bir üslupla, anlatımla iç gerçeklere eğilerek anlatmıştır eserlerinde.

-Kendilerine devlet sanatçısı unvanı 1991 yılında verilmiştir.

-Eserlerinde, olayların ve eşyanın iş yüzüne eğilerek çözümleyici bir tavır takınmıştır.

-Eserlerinde işlediği konular şunlardır: Kasaba yaşantısı, orta sınıf insanları, ev ve aile ortamlarıdır.

-Roman, hikâye, tiyatro, fıkra ve gezi yazıları kaleme almıştır.

-Aşk, yalnızlık, uyumsuzluk gibi temaları eserlerinde işlemiştir.

-İbişin Rüyası adlı eseriyle TRT sanat ödülünü kazanmıştır.

-Osmancık adlı eseriyle Milli Kültür Vakfı edebiyat armağanını kazanmıştır.

-Yağmur Beklerken Türkiye İş Bankası Büyük ödülünü kazandı.

 

Eserleri   

 

  1. Küçük Ağa Ankara'da-roman

  2. Gençliğim Eyvah-roman

  3. Küçük Ağa-roman

  4. Firavun İmanı-roman

  5. Osmancık-roman

  6. İnişin Rüyası-roman

  7. Siyah Kehribar-roman

  8. Yağmur Beklerken-roman

  9. Dönemeçte-roman

  10. Oğlumuz-hikâye

  11. Yarın Diye Bir Şey Yoktur-hikâye

  12. Ayakta Durmak İstiyorum-tiyatro

Semiha Ayverdi 

 

-Eski İstanbul kültürünü işleyen yazar, eserlerinde geçmiş-şimdi çatışmasını ele almıştır.

-Batılılaşmanın yol açtığı uygarlık krizi ve toplumda sebep olduğu sorunları eserlerinde işlemiştir.

-Eserlerinde tasavvufi mesajlar, tekke ve tarikat, cami gibi dinsel unsurları eserlerinde işlemiştir.

-Romanların yanı sıra çeşitli inceleme eserleri de vardır.

-Tarih ve geleneksel binalar.(Konak, köşk ve yalı.)

 

Eserleri 

  1. Batmayan Gün-roman

  2. İbrahim Efendi Konağı-roman/en önemli romanı budur.

  3. Mesih Paşa İmamı-roman

  4. Mabette Bir Gece-roman

  5. Ateş Ağacı-roman

  6. Aşk Bu İmiş-roman

 

MODERNİZMİ ESAS ALAN ESERLER

 

-Birinci ve ikinci dünya Savaşı'nın yıkıcı etkileri, olumsuz etkileri sonucunda ortaya çıkmışlardır.

-Geleneğe karşı çıkma bu dönemde görülür.

-Eserlerde sembolik, alegorik ve çağrışımsal ifadeler görülür.

-Bireysel ve toplumsal huzursuzluk eserlerde var olup işlenen konulardır.

-Topluma sırt çevirme, sanatı toplumdan çok bireye indirgeme durumu mevcuttur bu dönemde.

-Eserlerde sebep-sonuç ilişkisini ortadan kaldırma ve dün, bugün ve yarından oluşan zaman zincirini kırma durumu mevcuttur.

-Eserlerde sinemadan alınan geriye dönüş tekniği yani Flashback kullanmışlardır.

-Egzistansiyalizm (Varoluşçuluk) akımın etkisi egemendir.

 

POSTMODERNİZM

 

-Eserlerde metinlerarasılık, üst kurmaca teknikleri kullanılmış.

-Yapıtlarda kurmacanın bağlantısı yok.

Çünkü bu dönemde bağlantılar kopuktur.

-Eserlerinde zıtlıklar var.

-İmgesellik (Hayal) yazarların yapıtlarında kullandıkları bir diğer tekniktir.

-Kaleme alınan eserlerde kahramanlar yoktur.

-Olayların işlenişinde herhangi bir mantık silsilesi yoktur. Mantık dışı olaylar eserlerde görülür.

 

MODERNİZM VE POSTMODERNİZM KARŞILAŞTIRMASI

,

Dönemin Sanatçıları

 

Sait Faik Abasıyanık

 -Sanatçı, eserlerinde yaşama sevincini işlemiştir.

-Şiirsel bir anlatımı mevcut.

-Durum öyküsünün temsilcidir kendileri.

-Eserlerinde yer yer gerçeküstü ögelerden de faydalanmıştır.

-Sanat kaygısı gütmüyor eserlerini kaleme alırken.

-Eserlerinde Burgazada ve Adalardaki insanları anlatmıştır.

-Eserlerinde kenar mahalle insanları, adalar, balıkçılar ve azınlık mensubu sıradan insanları anlatmıştır.

-Çok yönlü olan yazar; roman, öykü ve röportaj türünde eserler kaleme almıştır.

-Sanatçı için konu ve olaydan çok görünüm ve kesitler önemlidir eserlerinde.

-Yazar, Cumhuriyet döneminin klasik öykü anlayışını yıkmıştır.

-Yazar, Türk edebiyatında Çehov tarzının yaygınlaşmasını sağladı.

-Yazarın sloganı şudur: “Bir insanı sevmekle başlar her şey.” 

-Eserlerini sade, benzersiz, akıcı, sürükleyici ve etkileyici bir lisan ile kaleme aldı.

-Adına düzenlenmiş öykü ödülü var: Sait Faik Abasıyanık öykü ödülü.

 

Eserleri   

  1. Medar-ı Maişet Motoru-roman

  2. Şahmerdan-hikâye

  3. Alemdağ'da Var Bir Yılan-hikâye

  4. Kumpanya-hikâye

  5. Sarnıç-hikâye

  6. Havuz Başı-hikâye

  7. Az Şekerli-hikâye

  8. Semaver-hikâye

  9. Lüzumsuz Adam-hikâye

  10. Son Kuşlar-hikâye

  11. Havada Bulut-hikâye

  12. Kayıp Aranıyor-roman

 

Adalet Ağaoğlu 

 

-Gerçekçi bir tutumla eserler kaleme alan sanatçı; hikâye, oyun, deneme ve anı gibi türler de yazmıştır.

-İronik, yani alaysılama tarzı bir anlatımı var.

-Seçtiği kahramanlar genellikle aydınlardır.

-Eserlerinde bilinç akışı ve iç monolog tekniklerini kullanmıştır.

-Sanatçı kaleme aldığı eserlerin kimilerinde yer ve zaman ögelerinde değişiklikler yapmıştır.

-Sosyal ve düşünsel değişikliklerin yanı sıra yanlış batılılaşma, temelsiz ve ham modernleşme, sağ-sol çatışmaları, korku, ölüm, kadın-erkek ilişkileri, fedakârlık, gençlik, aşk, yaşlılık ve özgürlük konularını kaleme almıştır.

-Yeni anlatım olanaklarını kullanmıştır. Tek anlatıcı yok anlar var.

-Fikrimin İnce Gülü Sarı Mercedes adlı eseri sinemaya uyarlanmıştır.

-Yüksek Gerilim adlı eseriyle Sait Faik hikâye ödülünü kazanmıştır.

-Bir Düğün Gecesi adlı eseriyle Sedat Simavi edebiyat ödülü ve Orhan Kemal roman ödülünü kazanmıştır.

 

Eserleri 

  1. Yüksek Gerilim-hikâye

  2. Ölmeye Yatmak-roman

  3. Ruh Üşümesi-roman

  4. Fikrimin İnce Gülü-roman

  5. Bir Düğün Gecesi-roman

  6. Romantik Bir Viyana Yazı-roman

  7. Kendini Yazan Şarkı-tiyatro

Yusuf Atılgan 

 

-Yalnızlık ve psikolojik yabancılaşma konularını işlemiştir eserlerinde.

-Var olan düzene karşı uyumsuzluk konularını da işledi.

-Kaleme aldığı eserlerinde psikolojik bunalımları anlattı.

-Öykülerinde yerleşik olandan duyulan bıkkınlığı anlattı.

-Eserlerinde, kırsal kesimin geleneksel yaşamından izlenimler de vardır.

-Aylak Adam adlı eseriyle Yunus Nadi roman ödülünü ikincilikle kazanmıştır.

-Bodur Minareden Öte adlı eseriyle Sait Faik öykü ödülünü kazanmıştır.

 

Eserleri 

  1. Anayurt Oteli-roman

  2. Aylak Adam-roman

  3. Canistan-roman

  4. Bodur Minareden Öte-hikâye

 

 

Oğuz Atay 

 

-Eserlerinde ince alay ve dokundurmalara baş vurmasının yanı sıra eleştiri, mizah ve ironiyi de kullandı.

-Tutunamayanlar adlı eseriyle postmodern roman türünün önünü açarak bu türe önayak olmuştur.

-Kaleme almış olduğu eserlerinde toplum kurallarıyla çatışan aydınların iç dünyasını işlemiştir.

-Eserlerinde bilinç akışı, iç monolog ve alıntı tekniklerini kullanmıştır.

-İletişimsizlik, hayatın anlamsızlığı, yabancılaşma ve isyan konularını işlemiştir.

-Tutunamayanlar adlı eseriyle TRT roman ödülünü kazanmıştır.

-Toplum ve aydın eleştirisi yine eserlerinde işlediği bir diğer konudur.

 

Eserleri   

 

  1. Tehlikeli Oyunlar-roman

  2. Korkuyu Beklerken-roman

  3. Tutunamayanlar-roman

  4. Bir Bilim Adamının Romanı-roman

 

Bilge Karasu   

 

-Kendine has cümle yapısı olan sanatçı, imgesel bir lisan ile yazdı.

-Öz Türkçe kelimeleri eserlerinde kullanmıştır.

-Sanatçı, radyo oyunları da kaleme almıştır.

-Sevgi, dostluk, korku, ölüm, tutku, ezilen bireyler, inanç ve baskı çatışması, isyan ve itaat gibi konuları kaleme aldı.

-Bireyin yalnızlığı ve iletişim kuramayışı yine eserlerinde işlemiş olduğu bir diğer konudur.

-Yazar, eserlerinin yorumunu okura bırakmıştır.

-Gece adlı eseriyle Pegasus ödülünü kazanmıştır.

-Ne Kitapsız Ne Kedisiz adlı eseriyle Sedat Simavi edebiyat ödülünü kazanmıştır.

 

Eserleri 

  1. Kılavuz-roman

  2. Gece-roman

  3. Uzun Sürmüş Bir Günün Akşamı-öykü

  4. Ne Kitapsız Ne Kedisiz-düzyazı

  5. Narla İncire Gazel-düzyazı

  6. Göçmüş Kediler Bahçesi-masal

  7. Troya'da Ölüm Vardı-öykü

Ferit Edgü 

 

-Bunalım edebiyatı (Varoluşçuluk, eserlerde burjuva aydınının ruhsal bunalımlarını işler.) yapan sanatçı, Egzistansiyalizm ’den (Varoluşçuluk) etkilenmiştir.

-Kaleme aldığı eserlerinde, değişik dil ve anlatım üslubunu kullanmıştır.

-Yazar, aydın kesimin yalnız ve uyumsuz durumunu anlatmıştır.

-Kimse ve O adlı eserleri Hakkari'de Bir Mevsim adıyla filmleştirilmiştir.

-Roman ve hikâye haricinde deneme türünde de önemli eserler kaleme almıştır.

-Toplumsal-Bireysel gerçeklerin yanı sıra psikolojik derinlikli konular da kaleme almıştır.

-Eylül'ün Gölgesinde Bir Yazdı adlı eseriyle Sedat Simavi Vakfı edebiyat ödülünü kazanmıştır.

-Bir Gemide adlı eseriyle Sait Faik hikâye ödülünü kazanmıştır.

 

Eserleri 

  

  1. Hakkâri'de Bir Mevsim-roman

  2. Eylül'ün Gölgesinde Bir Yazdı-roman

  3. Kimse-roman

  4. Bir Gemide-hikâye

  5. Çığlık-hikâye

  6. Kaçkınlar-hikâye

  7. Bozgun-hikâye

  8. O-roman

  9. Ah Minel Aşk-şiir

  10. Av-öykü

 

Orhan Pamuk 

 

-Aydın kesimi ele alan yazar, anlaşılması zor romanlar yazmıştır.

-Değişik anlatım tekniklerini eserlerinde kullanmıştır. İç çözümleme, iç konuşma ve bilinç akışı gibi.

-Anı, senaryo ve deneme de yazmıştır.

-Eserlerinde uzun cümleler ve karmaşık tasvirler kullanmıştır.

-Yazar, Doğu-Batı sorununu felsefi ve kültürel bir açıdan işlemiştir.

-Edebiyat alanında Nobel ödülü alan ilk ve tek Türk vatandaşıdır kendileri.

-Cevdet Bey ve Oğulları adlı eseriyle Orhan Kemal Roman ödülünü kazanmıştır.

-Babamın Bavulu adlı eseriyle Nobel edebiyat ödülünü alırken ki konuşmalarından oluşmaktadır.

 

Eserleri 

  1. Kar-roman

  2. Masumiyet Müzesi-roman

  3. Kara Kitap-roman

  4. Kafamda Bir Tuhaflık-roman

  5. Kırmızı Saçlı Kadın-roman

  6. Sessiz Ev-roman

  7. Beyaz Kale-roman

  8. Cevdet Bey ve Oğulları-roman

  9. Yeni Hayat-roman

  10. Öteki Renkler-deneme

  11. Manzaradan Parçalar-deneme

  12. İstanbul-anı

  13. Babamın Bavulu

Oktay Akbal 

 

-Eserler kaleme almada çok yönlü olan sanatçı; roman, hikâye, deneme ve anı ve eleştiri gibi türlerde eserler kaleme almıştır.

-Yapıtlarını deneme tarzına yakın şiirsel bir üslupla kaleme almıştır.

-Ben merkezli anlatım eserlerde egemendir.

-Sıradan insanların hayat dramı, gelenek ve görenekler karşısındaki tutumları eserlerinde işlemiş olduğu konulardandır.

-Garipler Sokağı adlı eseriyle TDK roman ödülünü kazandı.

-Suçumuz İnsan Olmak adlı eseriyle TDK roman ödülünü kazandı.

-Berber Aynası adlı eseriyle Sait Faik Hikâye ödülünü kazandı.

-Kaleme almış olduğu bütün eserleri için Orhan Kemal roman ödülünü kazandı.

-Dergi ve gazetelerde her konuda okuru aydınlatmak adına yazılar yazmıştır.  

 

Eserleri   

 

  1. Garipler Sokağı-roman

  2. Suçumuz İnsan Olmak-roman

  3. Önce Ekmek Bozuldu-hikâye

  4. Tarzan Öldü-hikâye

  5. Yalnızlık Bana Yasak-hikâye

  6. Bizans Definesi-hikâye

  7. Berber Aynası-hikâye

  8. Aşksız İnsanlar-hikâye

  9. Hiroşimalar Olmasın-anı

  10. Şair Dostlarım-anı

 

Rasim Özdenören 

 

-İslâmî bir dünya görüşü olan yazar, güçlü betimleme yeteneğiyle eserlerini kaleme almıştır.

-Dili sade ve pürüzsüzdür, akıcıdır ve yalındır. 

-Eserlerinde bireyin yalnızlığı, yabancılık hissetmesi, kuşak çatışması, modernlik ve geleneği işlemiştir.

-Yazar, kültürel yozlaşmaya karşı tasavvuf önerisini savunmuştur ve tavsiye etmiştir.

-Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük ödülünü kazanmıştır.

 

Eserleri 

  1. Gül Yetiştiren Adam-roman

  2. Yaşadığımız Günler-deneme

  3. Yumurtayı Hangi Ucundan Kırmalı-deneme

  4. Red Yazıları-deneme

  5. Hastalar ve Işıklar-hikâye

  6. Çok Sesli Bir Ölüm-hikâye

  7. Çarpılmışlar-hikâye

  8. Denize Açılan Kapı-hikâye

  9. Çözülme-hikâye

  10. Ruhun Malzemeleri-deneme

Vüs'at Orhan Bener 

 

-Çehov tarzı öyküler kaleme alan yazar, soyut bir dünya kurma gibi bir ideali mevcuttur.

-Kaleme aldığı hikâyelerinde yer yer kendisi de var.

-Hikâye tekniği ve dilini değiştirerek kendine has, orijinal bir tutum yaratmıştır.

-Eserlerinde, küçük kentlerin insanlarının basit yaşayışlarını işlemiştir.

-Diyalog tekniğini çok şık kullanmıştır eserlerinde.

-Ihlamur Ağacı adlı eseriyle TDK tiyatro ödülünü kazanmıştır.

  

Eserleri 

  

  1. Yaşamasız-hikâye

  2. Mızıkalı Yürüyüş-hikâye

  3. Dost-hikâye

  4. Ihlamur Ağacı-tiyatro

  5. Buzul Çağının Virüsü-roman

bottom of page